The Assessment of Structural Characteristics of Wooden Decorations in Two Qajarid Mosques in Tehran

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor of History and Civilization of Islamic Nations, Islamic Azad University, Mashhad, Iran

2 PhD. Student of History and Civilization of Islamic Nations, Islamic Azad University, Mashhad, Iran;

3 Assistant Professor of History, Islamic Azad University University, Shahrood, Iran

Abstract

Mosques are the most important symbols of religious architecture in Islamic civilization. They have been a manifestation of the thought and spirit that have always governed the environment and occupied a place in the heart of the city. For that reason, mosques have always benefited from the best materials and arrays. In the thirteenth century A.H., mosque construction took place in two forms; one was the restoration of comprehensive mosques, and the other the construction of new mosques. The evolution of decorative arts affected mosques so that they underwent changes in appearance. One of these changes was sash making which appeared in urban mosques and consisted of inlaying, Chinese knotting, glass cutting, and carving. As a result, decorations in forms of inlays and Chinese knots on the wooden doors and arches of Tehran mosques became popular. Therefore, master artists, with the help of carving and inlaying, turned the inanimate wood into a scene of eye-catching shapes in a number of religious buildings. Measuring and adapting the style and design of two samples of wooden arrays in Sultani Mosques and Sheikh Abdul Hussein Mosque in Tehran, illustrate unsaid points about the evolution of woodworking art and carving in contemporary Iranian architecture. The nature of this research is both theoretical and practical; in terms of methodology, it has adopted a qualitative approach. The objective of the study is to discuss the cognitive stylistic features of the wooden arrays of Qajar period mosques while comparing the wooden decorations of these mosques. According to the findings of the research, it can be concluded that the doors of these two mosques have three stylistic characteristics: traditional, eclectic, and western. Besides, in both examples, the characteristic of wooden art consists of a creative combination of traditional inlay symbols and an addition of oval and tangerine designs on innovative works. Such results are indicative of the transformation in the art of woodworking in the Qajar period, during which decorating the surface of wood with geometric shapes-- such as the arranging of walls with plaster and tiles-- became common in the decorative architecture of Iran.

Keywords

References

  1.  

    1. آذری دمیرچی، علاءالدین. 13۴ «جغرافیای تاریخی لنگرود». مجلۀ هنر و مردم 8 و 9 (9۶ و 97): 37ـ۴۴.
    2. اسکارچیا، جان روبرتو. 1390. هنر صفوی، زند و قاجار. ترجمۀ یعقوب آژند. تهران: مولی.
    3. ابن‌عباسی، ادریس، و علی‌اصغر مقتدایی. 1391. هنرهای دستی و سیر تحول آن در ایران. تهران: جمال هنر.
    4. اعتمادالسلطنه، محمدحسن. 13۶ مرآة البلدان. به‌کوشش عبدالحسین نوایی و میرهاشم محدث. تهران: دانشگاه تهران.
    5. امرایی، مهدی. 1383. ارسی پنجره‌ای رو به نور. تهران: سمت.
    6. بامداد، مهدی. 13۴۴. شرح حال رجال ایران در قرون 12 و 13 و 1۴. تهران: زوار.
    7. بلاغی، عبدالحجه. 13۵ تاریخ طهران [قسمت مرکزی. شمال و مضافات]. قم: بی‌نا.
    8. تهرانی، عبدالحسین. 1393. پاسخ تهرانی به داماد. به‌کوشش علی قنبریان. تهران: صبا.
    9. حسن‌نسب، مهسا، و منیرسادات میرمحمدصادقی. 139۵. «بررسی هنر قواره‌بری (با مطالعۀ هنرهای قاجاری اصفهان)». کنفرانس بین‌المللی هنر، معماری و کاربردها. تهران.
    10. دیشیدی، رضا.1398. مصاحبه. مشهد. تالار کتابخانۀ آستان قدس رضوی.
    11. ستاری، محمد. 13۶ منبت‌کاری. تهران: کتاب‌های شکوفه.
    12. سلطان‌زاده، حسین. 1389. «مسجد امام خمینی در تهران». معماری و فرهنگ، ش. ۴2: 10۴ـ
    13. سید صدر، ابوالقاسم. 1393. دایرةالمعارف هنرهای صنایع دستی و حرف مربوط به آن. تهران: سیمای دانش.
    14. شایسته‌فر، مهناز. 1388. «تأملی در تاریخ هنر ایران». کتاب ماه هنر 12 (131)، 2۶ـ
    15. طوجی، حمید. 138۴. گره‌چینی. تهران: ارمغان.
    16. عطارزاده، عبدالکریم. 137۴. آرایه‌های چوبی در معماری اسلامی، ایران (دوره‌های زندیه و قاجار). پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس. استاد راهنما لطیف ابوالقاسمی.
    17. فرهنگی. سوسن. 1389. «ختایی». در دانشنامه جهان اسلام. ج1۵. تهران: بی‌نا179ـ181.
    18. فلاح‌فر، سعید. 1388. فرهنگ واژه‌های معماری سنتی ایران. تهران: کاوش‌پرداز.
    19. قائم مقام فراهانی، میرزا موسی. 13۶ خاطرات میرزا موسی خان قائم‌مقام فراهانی. به‌کوشش عبدالمجید قائم‌مقام. تهران: بهارستان.
    20. قنبریان، علی. 1397. «مسجد و مدرسه شیخ عبدالحسین مؤسس موقوفات معماری». وقف میراث جاویدان، ش. 103: 12۵ـ1۵۴.
    21. قمی، عباس. 13۶ الکنی و الالقاب. با مقدمۀ محمدهادی امینی. تهران: مکتبة الصدر.
    22. کریمان، حسین. 13۵۵. تهران در گذشته و حال. تهران: دانشگاه ملی ایران.
    23. کشفی، تکتم. 1399. مصاحبه. مشهد. دانشگاه آزاد اسلامی. اتاق گروه معماری.
    24. کسروی، احمد. 138۴. تاریخ هجده‌سالۀ آذربایجان بازماندۀ تاریخ مشروطۀ ایران. چ13. تهران: امیرکبیر.
    25. کیانمهر، قباد، بهاره تقوی‌نژاد، و صدیقه میرصالحیان. 139۴. «گونه‌شناسی تزیینات قواره‌بری در فرم خورشیدی درها». نگره، ش. 3۴: 78ـ91.
    26. غنچه، بهناز. ۱۳۷۸. «مسجد امام خمینی تهران». در دائرةالمعارف بناهای تاریخی ایران در دوران اسلامی مساجد تاریخی. به‌کوشش مریم محمدی و کاظم ملازاده. ج3. تهران: حوزۀ هنری: 10۵ـ10۶.
    27. گودرزی، مرتضی. 1388. آیینۀ خیال. تهران: سورۀ مهر.
    28. مشتاق، خلیل. 1387. تاریخ معماری ایران در دورۀ باستان و دورۀ اسلامی. تهران: آزاداندیشان و کارآفرینان.
    29. مشکوتی، نصرت‌الله. 13۴ فهرست بناهای تاریخی و امکان باستانی ایران. تهران: سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران.
    30. معتمدی، محسن. 1381. جغرافیای تاریخی طهران. تهران: دانشگاه تهران.
    31. معماریان، غلامحسین، و علی‌محمد رنجبرکرمانی. 1390. معماری ایرانی. چ۳. تهران: سروش دانش.
    32. مهرپویا، جمشید. 137۶. کاربرد چوب و تزیینات چوبی در معماری ایران. تهران: سازمان میراث فرهنگی.
    33. مهری، فرشید. 1383. مساجد بازار در نهضت امام خمینی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    34. نصیری، محمدرضا. 138۴. اثرآفرینان. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران.
    35. هریس، سی، ام. 138۵. فرهنگ تشریحی معماری خراسان. ترجمۀ محمدرضا افضلی و مهرداد ‌هاشم‌زاده همایونی. تهران: دانشیار.
Journal of Iranian Handicrafts Studies
Volume 5, Issue 1 - Serial Number 8
8
September 2022
Pages 47-58

Files

Share

How to cite

Statistics