An Elaboration on Design Bases and Visual Capacities of Sistan’s Khomak-douzi ‎

Document Type : Original Article

Authors

1 Master of Graphics, Faculty of Art, University of Neyshabur, Neyshabur, Iran

2 Assistant Professor of Graphics, Faculty of Art, University of Neyshabur, Neyshabur, Iran

Abstract

Khomak-douzi, as a term, is a metamorphosed form of the word khame-douzi which is also be called Sefid-douzi. This art is actualy a representation of Sistani women and girl’s patience and creativity. It is manifested in beautiful and delicate patterns using silk fabrics and threads. In khomak-douzi, patterns which are made through Zehni-douzi or Texture-counting method include simple, abstract, and geometric types. The purpose of this thesis is to identify, classify, and elaborate on visual characteristics of patterns in Sistan’s Khomak-douzi while identifying pattern formation bases in order to help revive this original native art. In order to achieve this goal, this study tries to answer these questions: which patterns form the basis of Sistan’s Khomak-douzi? Which patterns can be resulted from the combination of available patterns? This study deploys is qualitative one using an analytic-descriptive method to discuss not only khomak-douzi patterns but also the possible combination of patterns in this art. The data used here were collected through a local investigation and available ducuments. In addition, most of the patterns have been collected through interviews with knitters in villages of Sistan. The findings of this research illutrate that the main figure in this art is triangle. Also, there are diamonds and squares, as a combination of two  triangles, which form the base of many hybrid patterns. Some other patterns, especially those in Zehni-Douzi method, may use circles and lines as well. All patterns and their combination in Khomak-douzi are simple as well as geometric and capable of patterns consistent or continuous. They can also be used in symetrical, flamboyant, and rotational combination, which are made and used in modern applications.



Keywords

References

  1. ابراهیم‌‌‌‌زاده، عیسی. ۱۳۸۸. بنیان‌‌‌‌های جغرافیایی جنوب شرق ایران. زاهدان: انتشارات دانشگاه سیستان و بلوچستان (پژوهشکده علوم زمین و جغرافیا) و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان.
  2. اسفندیاری، منتخب‌‌‌‌‌صبا. 1369. خودآموز ابریشم‌‌‌‌دوزی. تهران: انتشارات منتخب‌‌‌‌صبا.
  3. افشار ‌‌‌‌سیستانی، ایرج. 1382. سیستان‌‌‌‌نامه. تهران: انتشارات مرغ‌‌‌‌ آمین.
  4. اکاتی، مهدی. ۱۳۹۲. «بررسی و آسیب‌‌‌‌شناسی تخت‌‌‌‌بافته‌‌‌‌های (بافته‌‌‌‌های بدون پرز) سنتی سیستان». پایان‌‌‌‌نامه کارشناسی‌‌‌‌ارشد. دانشگاه سیستان‌‌‌‌ و ‌‌‌‌بلوچستان. زاهدان.
  5. پزشکی، شهین. ابریشمی‌‌‌‌دوزی‌‌‌‌های ایرانی 1. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
  6. پیری، علی، و سیدرسول موسوی ‌‌‌‌حاجی. «بررسی تطبیقی نقوش قالی سیستان با نقوش سفال نخودی شهر سوخته». دوفصلنامه علمی گلجام. ش. 13: 73-8۶.
  7. تجویدی، زهرا. 1390. شناخت نقوش اصیل سوزن‌‌‌‌دوزی سیستان و بلوچستان. تهران: انتشارات یاران مهر.

8. جاماسب- آسانا، جاماسب جی دستور منوچهر جی. ۱۳۷۱. متون پهلوی. ترجمۀ سعید عریان. تهران: انتشارات کتابخانۀ ‌ملی جمهوری اسلامی ایران.

  1. چیت‌‌‌‌ساز، محمدرضا. 1379. تاریخ پوشاک ایرانیان از ابتدای اسلام تا حمله مغول. تهران: انتشارات سمت.
  2. حسینی، مناسادات. 1399. «مقایسه نقوش تزئینی رودوزی‌‌‌‌های سیستان با بلوچستان در پوشاک». پایان‌‌‌‌نامه کارشناسی‌‌‌‌ارشد. دانشگاه سیستان‌ ‌‌‌و ‌‌‌‌بلوچستان. زاهدان.
  3. خسروی، علیرضا. 1399. مصاحبه در تاریخ ۶ شهریور.
  4. رهدار، علی‌اکبر. 1393. «بررسی هنر خامه‌دوزی سیستان و بلوچستان (با تاکید بر نقوش)». پایان‌‌‌‌نامه کارشناسی‌‌‌‌ارشد. دانشگاه سیستان‌‌‌‌ و بلوچستان. زاهدان.
  5. روحانی، مسعود، و محمد عنایتی‌‌‌‌ قادیکلایی. 1390. «نگاهی تحلیلی به کارکرد رنگ در شعر م.سرشک». نشریه ادب و زبان از دانشکده ادبیات و علوم انسانی (دانشگاه شهید باهنر کرمان). ش. 29 : 157-181.
  6. زورمرادی، رقیه. 1399. مصاحبه در تاریخ 13 شهریور.
  7. سلطان‌‌‌‌پور، صدیقه. 1397. «مقایسه تطبیقی ابریشم‌‌‌‌دوزی در بیرجند با زابل». پایان‌‌‌‌نامه کارشناسی‌‌‌‌ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی (واحد طبس).
  8. شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1370. صور خیال در شعر فارسی. تهران: انتشارات نیل.
  9. شه‌‌‌‌بخش، سعیدمحمد. 1399. مصاحبه در تاریخ 11 مهر.
  10. شهرکی، شهین. 1399. مصاحبه در تاریخ 13 خرداد.
  11. طاهری، علی. 1394. «بررسی و تحلیل موتیف‌‌‌‌های موجود در هنرهای ‌‌‌‌سنتی سیستان». پایان‌‌‌‌نامه کارشناسی‌‌‌‌ارشد. دانشگاه سیستان ‌‌‌‌و ‌‌‌‌بلوچستان. زاهدان.
  12. فروغی‌‌‌‌نیا، مریم، و مرتضی شاهسوار. 1394. معرفی رودوزی‌‌‌‌های سنتی اقوام سیستانی و بلوچ با رویکرد کنترل کیفی. زاهدان: انتشارات مرندیز (دانشگاه سیستان و بلوچستان).
  13. کرمانی، ذوالفقار. 1374. جغرافیای نیمروز. تهران: انتشارات عطارد.
  14. گلستانه، مزار. ۱۳۹۱. هنر مردم سیستان. تهران: انتشارات آبنوس.
  15. محمدولی سامانی، جمال، و علیرضا طهماسبی. 1383. «منابع آب دشت سیستان». گزارش‌های مختلف وزارت نیرو. کد410.
  16. نارویی، حلیمه. 1399. «بررسی ویژگی‌‌‌‌های بصری در تزیینات خامه‌‌‌‌دوزی سیستان». پایان‌‌‌‌نامه کارشناسی ‌‌‌‌ارشد. دانشگاه سیستان ‌‌‌‌و ‌‌‌‌بلوچستان. زاهدان.
  17. هوهنه‌‌‌‌گر، آلفرد. 1376. نمادها و نشانه‌ها. ترجمۀ علی صلح‌‌‌‌جو. تهران: انتشارات سازمان چاپ و انتشارات.
  18. Nazemosadat, M. J. & I. Cordery. 2000. "On the relationship between ENSO and autumn rainfall in Iran". International journal of climatology. No. 20: 47.
  19. Saito, Y. 2003. "Representing the essence of objects: Art in the Japanease aesthetic tradition". In Davis, S. & Ch. Sukla, A. (Eds.) Art and Essence. Westport: Praeger.
Journal of Iranian Handicrafts Studies
Volume 5, Issue 2 - Serial Number 9
9
March 2023
Pages 141-154

Files

Share

How to cite

Statistics