تأثیر نوآوری‌های فنی رنگ بر تحولات بصری سفال قاجار‏

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر، دانشگاه هنر، تهران، و عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران (نویسنده ‏مسئول)

2 استاد و عضو هیئت ‌‌علمی دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

3 دانشیار و عضو هیئت ‌‌علمی دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

 یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد سفال قاجار که آن را از سفال دیگر دوران متمایز می‌سازد، به‌کارگیری تنوعی از طیف‌های رنگی نوظهور است که پیش از آن سابقه نداشته‌اند. در اغلب پژوهش‌های صورت‌گرفته پیرامون خصلت‌های بصری سفال قاجار، این مسئله، نتیجهٔ منطقی تغییر ذائقهٔ زیبایی‌شناختی این دوره قلمداد شده، اما به تحولات صورت‌گرفته در زمینهٔ فناوری توجهی نشده‌است. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر، مطالعۀ نقش نوآوری‌های فنی در شکل‌گیری تحولات بصری سفال قاجار در عرصهٔ رنگ‌پردازی‌ است، ضمن آن‌که زمینه‌های پیدایش نوآوری‌های فنی در سفال قاجار به‌ویژه در حیطهٔ فناوری رنگ را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد. در پژوهش کیفی حاضر،‌ از روش تحقیق تاریخی- تحلیلی استفاده شده و گردآوری داده‌ها با مراجعه به اسناد کتابخانه‌ای و ‏میدانی انجام پذیرفته‌است. این تحقیق بر مطالعۀ نمونه‌هایی از سفال قاجار متمرکز شده که ترکیبات رنگ آن‌ها تحت آنالیزهای شیمیایی و ریزساختاری قرار گرفته‌است. ‏یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که رواج رنگیزه‌های جدید در دورهٔ قاجار نظیر نانوذرات طلا، آنتیمونات سرب، اکسید اورانیوم و اکسید کروم که از آن‌ها به ترتیب رنگ‌های قرمز- صورتی، زرد، زرد- نارنجی و سبز حاصل گشته، عامل تنوع و کثرت رنگی به‌ویژه در شیوهٔ زیرلعابی بوده‌‌است. افزون بر این‌که خلاقیت و دستاوردهای سفالگران قاجار در زمینهٔ ساخت رنگ‌های ترکیبی و بهره‌گیری از قابلیت غلظت رنگ‌ها در رنگ‌پردازی، در گسترش دامنهٔ این پدیده مؤثر واقع شده‌است. رواج نوآوری‌های فنی در این دوره نیز در پی تسهیل انتقال علوم جدید از اروپا به ایران طی فرایندهای مختلف ازجمله تحصیل و آموزش علوم جدید، ترجمه و تألیف کتب علمی جدید و واردات فناوری‌های نوظهور تحقق یافته‌است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Technical Innovations in Color on the Visual Evolution of Qajar Ceramic

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Arab-Beigi 1
  • Samad Samanian 2
  • Abbas Akbari 3
1 A PhD candidate in Comparative & Analytical History of Islamic Art, Faculty of Theoretical Sciences & Advanced Studies of Art, University of Art, Tehran; A member of the Department of Handicrafts, University of Kashan, Kashan, Iran. (Corresponding author)
2 Full professor, Department of Handicrafts, Faculty of Practical Arts, University of Art, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Advanced Studies of Art, Faculty of Architecture and Art, University of Kashan, Kashan, Iran
چکیده [English]

Introduction
The visual characteristic of ceramic like other works of art in the Qajar period (19th century Iran), underwent fundamental transformation and followed the dominant trend in the art of the period. This trend showed significant differences from the previous ones. Such changes were most evident in the field of ceramic coloring due to a variety of emerging color spectrums, which had no antecedent in the Persian ceramic before, nor had they emerged as they should have. In theoretical debates on this issue, the reason for this change is generally attributed to the changes in the social and aesthetic tastes of the period; however, there is not much talk about the impact of technological innovations in this field. The present research aims to answer these questions: what factors caused the emergence of innovations in Qajar ceramic technology? What role did the technical innovations play in the formation of the visual evolution of ceramic of the period in terms of painting and coloring?
Research Method
To answer the main questions of this research, the areas of innovation in technology were first examined and evaluated from the perspective of studying and teaching new sciences, translating and writing books on new sciences, and importing new technologies. Then, in two separate sections, various examples of technical innovations in the coloring of Qajar ceramic were explained, including the application of new pigments and the production of mixed colors. In this qualitative research, a historical-analytical research method was applied, and the data was collected through library study and field works. Various sources were used, including historical texts and references (books, manuscripts, and documents), works and documents in museums and historical buildings. In this research, the main emphasis has been placed on the remaining Qajar ceramic, color composition of which has been subjected to chemical and micro-structural analyses by other researchers.
Research Findings
Contrary to the popular belief, the visual changes in the color spectrum of Qajar ceramic were not solely due to a change in aesthetic tastes of the time; hence, the innovations made in ceramic technology during this period should also be considered as an important and influential factor. Sending students abroad, the establishment of modern educational institutions, the translation and writing of new scientific books, and the import of new technologies were among the factors resulted in the emergence of these innovations. As a result, they lead to the transfer of knowledge and new equipment, especially in the fields of ceramics, glassmaking, mining, and chemistry. Each of these fields had the potential to influence the traditional process of Persian ceramic in different areas. Coloring is one of the things influenced by the modern currents of ceramic technology more than the other areas. The result of this influence was the use of new pigments in variety of decoration, including underglaze, monochrome, and polychrome which led to the variety of colors used in the ceramic of the period. Gold nano-particles, lead antimonate, uranium oxide, and chromium oxide were among these pigments, from which different spectrums of red-pink, yellow, yellow-orange, and green colors were obtained. Some of these pigments such as gold nanoparticles and lead antimonate were rare in Persian ceramic, while some such as uranium oxide and chromium oxide were even unprecedented. The production of red-pink gold color in Persian ceramic started from the Zand period (18th century Iran) in polychrome works, but the effects of its use were manifested in the Qajar period. The use of this color in Qajar ceramic increased significantly from the last quarter of the 13thcentury AH/AD 1860s-70s to the extent that it was also applied in underglaze and monochrome products. Lead antimonate was widely used in the underglaze ceramic of the 4th AH/AD 10th century in Iran, but its became obsolete until the beginning of the Qajar period. It was in this period that its use was revived in the underglaze technique as a result of familiarity with the true nature of the antimony mineral and its role in obtaining the color of yellow. Uranium oxide and chromium were also popular as two emerging colorants in the underglaze technique of Qajar ceramic since early 14thAH/AD 20th century. The combination of pigments in the underglaze technique is one of the other measures employed to achieve a wider range of colors and was not popular until the Qajar period, especially the late 13thAH/19th century. Yellowish green, bluish purple, and brownish green are the most common of these colors. In order to increase the variety of colors, the Qajar ceramists also made a good use of the concentration of colors in painting. This was done in the underglaze technique by diluting the pigment with varying amounts of water, and in the poly-chrometechnique by thickening the paint with a vat and by reducing the paint from the surface of the work.
Conclusion
The results of the research demonstrate that the modern technology of coloring in Qajar ceramic was mainly focused on the underglaze technique, which indicated the awareness of the ceramists of the period of technical capabilities of this neglected method in ceramic painting. Another important achievements of Qajar ceramists in the face of technical innovations in the field of color was the “indigenization” of such techniques in accordance with the tradition of Persian ceramic. The use of glass powder, tenkar, and gold potassium alum (tawas) in the preparation of reddish-pink gold pigment (which was contrary to European methods), the use of this pigment in underglaze and monochromatic techniques, or the combination of new pigments with alkaline-lead glaze, common in traditional Persian ceramic can be considered as one of the prominent examples of this phenomenon.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qajar Ceramic
  • ceramic technology
  • color making
  • coloring

مراجع

احسانی، عبدالحسین. (1336). کاشی و صنعت ظروف سفالی. نقش و نگار، ش. 4، 11- 17.
اسکرس، جنیفر. (1399). شکوه هنر قاجار: مجموعه مقالات فرهنگ، هنر و کاشی‌کاری عصر قاجار. ترجمهٔ علیرضا بهارلو و مرضیه قاسمی. تهران: خط و طرح.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌ خان. (1363). چهل سال تاریخ ایران در دورهٔ پادشاهی ناصرالدین شاه (ج. 1، المآثر و الآثار). به کوشش ایرج افشار. تهران: انتشارات اساطیر.
-----. (1367). تاریخ منتظم ناصری (ج. 3). تصحیح محمداسماعیل رضوانی. تهران: دنیای کتاب.
افشار، ایرج. (1381). آغاز ترجمه کتاب‌های فرنگی به فارسی. ایرانشناسی. 14 (53)، 79- 110.
افضل‌الملک، غلامحسین. (1379). سفرنامه اصفهان. به کوشش ناصر افشارفر. تهران: وزارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات؛ کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
افندی غازی، رشید. (1313 ه.ق). المنتهی المنافع فی انواع الصنائع ]چاپ سربی[. بیروت: مطبعه العربیه. محفوظ در کتابخانهٔ ملی ایران، شمارهٔ بازیابی 21951-8.
اقبال، عباس. (1327). سبزه میدان و مجمع دارالصنایع. یادگار، 4 (9-10)، 59-70.
البیرونی، ابوریحان محمّدبن احمد. (1374). الجماهر فی الجواهر. تحقیق یوسف الهادی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
انصاری دمشقی، شمس‌الدین محمّدبن ابی‌طالب. (1357). نخبة الدهر فی عجائب فی البّر و البحر. ترجمهٔ سیّد حمید طبیبیان. تهران: فرهنگستان ادب و هنر ایران.
آدمیت، فریدون. (1361). امیرکبیر و ایران. چاپ ششم. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
آرشیو ملی ایران. (1329 ه.ق). شماره سند 6758/240. اخذ مالیات از معدن تنکار در سبزوار ]سند دستنویس[.
-----. (1335 ه.ق). شماره سند 31483/297. اعلان تشکیل کلاس تعلیم صنایع و حرف در جنب مدرسه دارالفنون ]سند دستنویس[.
-----. (1304). شماره سند 26200/297. جدول ساعات تدریس علوم مختلفه مدرسه دارالفنون ]سند دستنویس[.
-----. (1332). شماره سند 25877/264. گزارش درباره قسمت کاشی‌سازی اداره هنرهای ملی ]سند دستنویس[.
بلاغی، عبدالحجه. (1350). تاریخ تهران. 2 جلد. قم.
بلخی، شمس خطاط. (1395). کنز الزواهر فی معرفة الجواهر. تصحیح و تحقیق سروناز پریشانزاده. قم: مجمع ذخایر اسلامی.
بهاری، محمدحسین. (1۴01). فناوری تولید ظروف خمیرسنگ زیرلعابی در شهرضا در دورهٔ پهلوی دوم. در مصاحبه با ابوالفضل عرب‌بیگی. شهرضا، 23 شهریور.‏
بیرونی، ابوریحان. (1383). الصّیدنه فی الطّب (داروشناسی در پزشکی). ترجمهٔ باقر مظفرزاده. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
ترکمان، مریم. (1390). تحلیل و بررسی جریان ترجمه در دوره قاجار (تا پایان عهد ناصری 1212- 1313 ق/ 1797- 1898) (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد منتشرنشده). دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
تفصیل ساختن چینی. (1284 ه.ق). ]نسخهٔ خطی[. محفوظ در کتابخانهٔ سپهسالار (شهید مطهری). شمارهٔ بازیابی 2833.
جمالزاده، سید محمدعلی. (1335 ه.ق). گنج شایگان یا اوضاع اقتصادی ایران. برلین: انتشارات ادارهٔ «کاوه».
جوهری نیشابوری، محمّدبن ابی‌ البرکات. (1383). جواهرنامهٔ نظامی. به کوشش ایرج افشار. تهران: میراث مکتوب.
حامدی، محمدحسن. (1397). جستارهایی در تاریخ هنر. تهران: پیکره.
دوشوز، لسون. (1324 ه.ق). معرفة البدایع فی الفنون و الصنایع ]چاپ سربی[. ترجمهٔ میرزا عیسی‌خان طبیب. طهران: مطبعهٔ مبارکه شاهنشاهی. محفوظ در کتابخانهٔ ملی ایران. شمارهٔ بازیابی 19980-8.
زارع، وحید. (1388). کاشی‌سازی هفت‌رنگ در شیراز. فیلم مستند از کارگاه کاشی‌سازی احمد و مسعود شیشه‌گر. سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان فارس.
زکریّای رازی، محمّد. (1346). المدخل التعلیمی. به اهتمام حسنعلی شیبانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-----. (1349). کتابُ الاسرار. ترجمه و تحقیق حسنعلی شیبانی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
روزنامه دولت علیّه ایران. (1372). جلد دوم. 551- 650. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
روزنامه وقایع اتفاقیّه. (1373). جلد اول، شماره‌های 1-130 و جلد چهارم، شماره‌های 375- 471. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
ریاضی، محمدرضا. (1395). کاشی‌کاری قاجاری. تهران: انتشارات یساولی.
رینگر، مونیکا ام. (1381). آموزش، دین و گفتمان اصلاح فرهنگی در دوران قاجار. تهران: انتشارات ققنوس.
سرابی، حسین بن عبدالله. (1344). مخزن‌الوقایع، شرح مأموریت و مسافرت فرّخ‌خان امین‌الدّوله. به کوشش کریم اصفهانیان و قدرت‌الله روشنی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
طالبوف، عبدالرحیم. (1347). مسالک‌ المحسنین. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
علم معدن و شناختن و جدانمودن فلزات از اخلاط معدنی. (1271 ه.ق). ]نسخهٔ خطی[. ترجمهٔ جان لیویس شلیمر. محفوظ در کتابخانهٔ ملی. شمارهٔ بازیابی 11069.
سرمد، غلامعلی. (1372). اعزام محصل به خارج از کشور (در دوره قاجاریه). تهران: چاپ و نشر بنیاد.
علم ساختن چینی. (12۶8 ه.ق). ]نسخهٔ خطی[. ترجمهٔ میرزا رضاخان ریشار فرانسوی. صص. 38- 7۴. محفوظ در کتابخانهٔ ملک. شمارهٔ بازیابی 2/ 1۴82.
عون‌اللبنانی، جرجس طنوس. (1873). الدر المکنون فی الصنائع و الفنون ]چاپ سربی[. بیروت: مطبعه الامیرکان. محفوظ در کتابخانهٔ ملی ایران. شماره کتابشناسی ‎1‎۲‎۲‎۶‎۱‎۷‎۲.
فلور، ویلم. (1393). صنایع کهن در دوره‌ی قاجار. ترجمهٔ علیرضا بهارلو. تهران: پیکره‏ (نشر اثر اصلی 2003).
فی المعادن النافعه لتدبیر معاش الخلایق. (بی‌تا). ]نسخهٔ خطی[. ترجمهٔ بدوی رافع التحطاوی. مربوط به اواخر قرن 13 ه.ق. صص. 87 ر- 115 پ. محفوظ در کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی. شمارهٔ بازیابی 6/5499 .
کاشانی، ابوالقاسم عبدالله. (1386). عرایس الجواهر و نفایس الاطایب. به کوشش ایرج افشار. تهران: المعی.
کاظم‌زاده، حسین. (1322 ه.ق). هنرآموز حسین ]چاپ سنگی[. محفوظ در کتابخانهٔ ملی ایران. شماره کتاب‌شناسی 778340.
کیان اصل، مریم. (1372). بررسی مشکلات سرامیک سنتی ایران (در ارتباط با لعاب و بدنه)، (سرامیک نطنز و شهرضا) ‏(پایان‌نامه کارشناسی‌ منتشرنشده). دانشگاه هنر اصفهان، دانشکده پردیس، اصفهان، ایران.
مجله فلاحت و تجارت. (1298). دورهٔ دوم. شمارهٔ 12. حوت قوی‌ئیل.
مجموعه الصنایع. (1005 ه.ق). ]نسخهٔ خطی[. محفوظ در کتابخانهٔ دانشگاه تهران. شمارهٔ بازیابی 3875.
محبوبی اردکانی، حسین. (1354). تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران. جلد اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
محمدآقا. (1324 ه.ق). اصول علم معدن‌شناسی ]نسخهٔ خطی[. محفوظ در کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی. شمارهٔ بازیابی 2161.
محمدبن منصور. (1335). گوهرنامه. به کوشش منوچهر ستوده. فرهنگ ایران زمین، 4، 185- 302.
ملک‌المورخین، عبدالحسین‌خان. (1338 ه.ق). معادن مکشوفه ایران ]نسخهٔ خطی[. محفوظ در کتابخانهٔ آستان قدس رضوی. شمارهٔ بازیابی 49210.
-----. (1386). مرآت الوقایع مظفرى (ج. 1). تصحیح عبدالحسین نوایى. تهران: میراث مکتوب.
ممتحن‌الدوله. (1362). خاطرات ممتحن‌الدوله. به کوشش حسینقلی خانشقاقی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
میرزا خلیل طبیب. (1308 ه.ق). حکمت طبیعی، رساله در علم شیمی ]چاپ سنگی[. محفوظ در کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی. شمارهٔ بازیابی ط 249.
میرزا صالح شیرازی. (1347). سفرنامه میرزا صالح شیرازی. به اهتمام اسماعیل رائین. تهران: روزن.
میرزا کاظم محلاتی. (1307 ه.ق). اصول علم شیمی جدید، مطابق درس‌های معتمدالسلطان آقا میرزا محمدکاظم ]چاپ سنگی[. طهران: دارالطباعهٔ خاصه علمیهٔ مدرسهٔ مبارکه درالفنون. محفوظ در کتابخانه مجلس شورای اسلامی. شماره ثبت 179548.
یوسفی‌فر، شهرام. (1390). مجمع‌الصنایع (تجربه نوگرایی در مشاغل کارگاه‌های سلطنتی دوره قاجاریه). گنجینه ‏اسناد، ‏‏21 (83)، 42- 64.‏
Ali Mohamed. (1888). On the Manufacture of Modern Kāshi  Earthenware Tiles and Vases in Imitation of the Ancient. ‎( J. Fargues, Trans.). Edinburgh: Museum of Science and Art.
Barkat, H. N. & Khademi, Z. (2019). Qajar ceramics: bridging tradition and modernity. Malaysia: IAMM. Publication.
Brongniart, A. (1844). Traité des arts céramiques ou Des poteries considérées dans leur histoire, leur pratique et leur théorie, Tome second, Paris: Béchet jeune.
Centlivres-Demont, M. (1971). Une communaute´ de potiers en Iran: Le centre de Meybod  (Yazd). Wiesbaden: Reichert.
Ekhtiar, M. D. (1994). The Dar al-Funun, Educational reform and cultural development in Qajar Iran. New York: New York University.
-----. (1998). From Workshop and Bazaar to Academy: Art Training and Production in Qajar Iran. In L. S. Diba, & M. Ekhtiar (Eds.). Royal Persian Paintings: The Qajar Epoch, 1785-1925. London: I. B. Tauris Publishers.
Holakooei, P., Tisato, F.,Vaccaro, C., & Petrucci, F. C. (2014). Haft rang or cuerda seca? Spectroscopic approaches to the study of overglaze polychrome tiles from seventeenth century Persia. Journal of Archaeological Science, Vol. 41, 447-460.
Keblow Bernsted, A. M. (2003). Early Islamic pottery, materials and techniques. London. Archetype publications.
Olmer, L. J. (1908). Rapport Sur Une Mission Scientifique En Perse. Paris: Impimerie Nationale.
Matin. M. & Matin. M. (2018). A preliminary study of a nineteenth-century Persian manuscript on porcelain manufacture in the Sipahsalar Library, Tehran. Muqarnas, Vol. 35, 293–299.
Matin, M., Gholamnejad, M., & Nemati Abkenar, A. (2020). We must send you a sample, A Persian European dialogue: insights into late nineteenth century ceramic technology based on chemical analysis of tiles from the Ettehadih House Complex, Tehran, Iran. Notes and Records: the Royal Society. Journal of the History of Science, Vol. 75, 1- 33.
Reiche, I., Röhrs, S., Salomon, J., Kanngießer, B., Höhn, Y., Malzer, W., & Voigt, F. (2009). Development of a non-destructive method for underglaze painted tiles—demonstrated by the analysis of Persian objects from the nineteenth century, Anal Bioanal Chem, 393 (3),1025–1041.
Reiche, I., Boust, C., Ezrati, J. J., Peschard, S., Tate, J., Troalen, L.,Shah, B., Pretzel, B., Martin, G., Röhrs, S., & Voigt, F. (2011). Noninvasive study of nineteenth century iranian polychrome underglaze painted tiles by fibre optic visible reflectance spectroscopy. In I. Turbanti-Memmi, & S. Heidelberg (Eds.). proceedings of the 37th International Symposium on Archaeometry. 12th–16th May 2008. Siena. Italy. pp. 145-151.
Reiche, I. & Voigt, F. (2012). Technology of production: the master potter Ali Muhammad Isfahani: insights into the production of decorative underglaze painted tiles in 19th century Iran. In H. Edwards, & P. Vandenabeele (Eds.) Analytical archaeometry (pp. 502-531). Cambridge: Royal Society of Chemistry.
Rochechouart, J. (1867). Souvenirs d'un voyage en Perse. Challamel Aine (Ed.). Paris: libraire commissionnaire pour la marine, les colonies et l'orient.
Schlimmer, J. L. .(1874). Terminologie medico-pharmaceutique et anthropologique Francaise-Persane. Tehran: Lithographie d ' Ali Gouli khan (Reprinted: 1951. Tehran: Daneshgahe Tehran).
Scarce, J. M. (1979). Function and decoration in Qajar tilework In J. M. Scarse (Ed.) Islam in the Balkans, Persian art and culture of the 18th and 19th centuries (pp. 75- 86). Edinburgh: The Royal Scottish Museum Edinbrugh.
Soldi, E. (1881). Les arts méconnus, les nouveaux musées du Trocadéro. Paris : Ernest Leroux Éditeur.
Strahan, D. (2001). Uranium in Glass, Glazes and Enamels: History, Identification and Handling. Studies in Conservation, 46, 181-195.
Troalen, L. et al. (2009). To acquire a good name’1: specimens of 19th-century Persian tile-making from the Tehran workshop of the master potter Ali Muhammad Isfahani. In E. Hermens, & J. Townsend (Eds.). Sources and Serendipity: Testimonies of Artists’ Practice. London: Archetype.
Watson, O. (2006). Almost Hilariously Bad: Iranian Pottery in the Nineteenth Century. In D. Behrens-Abouseif, & S. Vernoit (Eds.). Islamic Art in the 19th Century: Tradition, Innovation, And Eclecticism (pp. 333- 362), Leiden, Boston: BRILL.
Wullf, H. E. (1966). The traditional crafts of Persia, Their development, technology, and influence on eastern and western civilizations. Cambridge, Massachusetts and London: The M. I. T Press.
منابع اینترنتی
URL1:https://mashruteh.org/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DB%B1%DB%B3_%D8%AF%DB%8C_(%D8%AC%D8%AF%DB%8C)_%DB%B1%DB%B3%DB%B0%DB%B1_%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA_%DB%B2%DB%B0%DB%B1 مذاکرات جلسه ۲۰۱ دوره چهارم مجلس شورای ملی سیزدهم، جدی ۱۳۰۱ ش
URL2: https://collections.vam.ac.uk/item/O211494/dish-unknown/
URL3: https://collections.mba-lyon.fr/fr/notice/d-6-carreau-au-fauconnier-c40267d1-64bd-48fd-ae17-88f210d43966
URL4: https://collections.louvre.fr/en/ark:/53355/cl010321771 
URL5: https://www.nms.ac.uk/explore-our-collections/collection-search-results/wall-tile/321166
URL6: https://education.jlab.org/itselemental/ele051.html :Antimony
URL7: https://digitalfire.com/hazard/325 :Uranium and Ceramics
URL8: https://collections.vam.ac.uk/item/O83283/table-top-table-top-isfahani-ali-muhammad/
URL9: https://www.nms.ac.uk/explore-our-collections/collection-search-results/wall-tile/321150
URL10: https://www.nms.ac.uk/explore-our-collections/collection-search-results/tile/821565
URL11: https://www.britishmuseum.org/collection/object/W_G-314
URL12: https://collections.mba-lyon.fr/en/notice/1969-328-trois-musiciennes-373b64f1-d7bc-4374-9b50 b78c0d434488
URL13: https://collections.vam.ac.uk/item/O211715/bowl-ali-akbar-shirazi/
URL14: https://collections.vam.ac.uk/item/O113632/tile-isfahani-ali-muhammad/
References
Adamiyat, F. (1982). Amir Kabir and Iran (in Persian). 6th edition. Tehran: Kharazmi.
Afshar, I. (2000). “The Beginning of the Translation of Books from Farangi into Persian”. Iranology 14 (53): 79-110 [In Persian].
Afzalmolk, Gh. (1999). Isfahan Travel Book.ed. by Nasser Afsharfar. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance, Printing and Publishing Organization; Library, Museum and Documentation Center of the Islamic Council [In Persian].
Al-Biruni, A. M. (1995). Al-Jamāhir fi Al-Jawāhir. Researched by Yusuf Al-Hadi. Tehran: Elmi va Farhangi(in Arabic).
Ali Mohamed. (1888). On the Manufacture of Modern Kāshi Earthenware Tiles and Vases in Imitation of the Ancient. trans. John Fargues. Edinburgh: Museum of Science and Art.
Ansari Dameshqi, Sh. (1979). Nokhbat al-Dahr fi Ajāeb fi al-Barr-e va al-Bahr. translated by Seyyed Hamid Tabibian. Tehran: The Iranian Academy of Letters and Arts[In Persian].
Aown al-Lobanani, G. T. (1873). Al-Dor al-Maknun fi al-Sana’e and al-Funun. Lead print. Beirut: Al-Amirkan Press. Preserved at the National Library. Bibliography no. 12226172[In Arabic].
Bahari, M. H. (2022). “The Production Technology of Underglaze Stoneware in Shahreza during the Second Pahlavi Period”. Interview in Shahreza, Shahrivar 23rd[In Persian].
Balaghi, A. (1972). History of Tehran. 2 volumes, Qom[In Persian].
Balkhi, Sh. (2016). Kanz Al-Zawāhir fi Ma’refat al-Jawāhiredited and researched by Sarvenaz Parishanzadeh. Qom: Assembly of Islamic Reserves[In Persian]..
Barkat, H. N., & Khademi, Z. (2019). Qajar Ceramics: Bridging Tradition and Modernity. Malaysia: IAMM. Publication.
Biruni, A. (2004). Al-Saidnah fi al-Tabba (Pharmacology in Medicine). Translated by Baqer Mozafarzadeh. Tehran: The Academy of Persian Language and Literature[In Persian].
Brongniart, A. (1844). Traité des Arts Céramiques ou Des Poteries Considérées dans Leur Histoire, leur Pratique et leur Théorie, Tome second, Paris: Béchet jeune.
Centlivres-Demont, M. (1971). Une Communaute´ de Potiers en Iran: Le centre de Meybod (Yazd). Wiesbaden: Reichert.
Collection of Crafts. (1005 AH). Manuscript preserved at the Tehran University Library. No. 3875[In Persian].
Details of Porcelain Production. (1284 AH). Manuscript. Preserved at the Library of Sepehsalar (Shahid Motahari). No. 2833[In Persian].
Dowlat Elliyeh Iran Newspaper. (1993). vol 2. 551-650. Tehran: National Library of the Islamic Republic of Iran[In Persian].
Dushuz, L. (1324 AH). Ma’refat al-Badāye’ fi al-Fonun va al-Sanāye’. translated by Mirza Isa Khan Tabib. Lead Printing. Tehran: Mubarakeye Shahshahi Press. Preserved at the National Library of Iran. No.8-19980[In Persian].
Effendi Ghazi, R. (1313). AH Al-Manhati al-Manafe’ fi Anwā’ al-Sanāye’. Lead Print. Beirut: Al-Arabiya Press. Preserved in the National Library of Iran. No. 21951-8(in Arabic).
Ehsani, A. (1957). “Tile and Pottery Industry”. Naqsh va Negār. Winter 1336/1957. 4: 11-17[In Persian].
Ekhtiar, M. (1994). The Dar al-Funun, Educational Reform and Cultural Development in Qajar Iran. New York: New York Univercity.
Ekhtiar, M. (1998). “From Workshop and Bazaar to Academy: Art Training and Production. in Qajar Iran”. in Layla S. Diba and Maryam Ekhtiar (ed.). Royal Persian Paintings: The Qajar Epoch, 1785-1925. London: I.B. Tauris Publishers.
Etimad al-Saltaneh, Mohammad Hasan Khan. (1984). Forty Years of Iranian History during the Reign of Naser al-Din Shah. vol 1 (Al-Ma’āser va al-Āsār), by Iraj Afshar, Tehran: Asatir[In Persian].
Etimad al-Saltaneh, Mohammad Hasan Khan. (1988). Naseri History. ed. by Mohammad Ismail Rizvani. Vol III. Tehran: Donyaye Ketab[In Persian].
Fi al-Ma’āden al-Nāfi’a le Tadbir Ma’āsh al-Khalāyiq. undated. Original translation by Rafi’ al-Tahtawi. Manuscript. Dates back to the end of the 13th century Ah. 87 r-115p. Preserved at the Library of the Islamic Council. No. 6/5499(in Arabic).
Floor, W. (2014). Traditional Crafts in Qajar Iran. translated by Alireza Baharlou. Tehran: Peikareh[In Persian].
Hamedi, M. H. (2018). Essays on Art History. Tehran: Peikareh[In Persian].
Holakooei et al, (2014). “Haft rang or Cuerda Seca Spectroscopic Approaches to the Study of Overglaze Polychrome Tiles from Seventeenth Century Persia”. Journal of Archaeological Science 41. 447-460.
Iqbal, A. (1945). “Sabzeh Maidan and Dar al-Sanā’i Assembly” [In Persian]. Yadgar 4 (9-10): 59-70.
Jamalzadeh, M. A. (1335AH). Ganje Shaygan or the Economic Situation of Iran. Berlin: Kaveh[In Persian].
Johari Nishaburi, Muhammad ibn Abi al-Barakat. 1383/2004. Jawāhernāmeh Nizāmi. by Iraj Afshar. Tehran: Mirase Maktoub[In Persian].
Journal of Agriculture and Trade. (1298 AH). Second cycle. No.12[In Persian].
Kashani, A. (2007). Arāyes al-Jawāhar and Nafāyes al-Atāyeb. by Iraj Afshar. Tehran: Al-Ma’ā[In Persian].
Kazemzadeh, H. (1322 AH). Hossein’s Student. Lithography. Preserved at the National Library of Iran. Bibliographic no.778340[In Persian].
Keblow Bernsted, A. (2003). Early Islamic Pottery, Materials and Techniques. London. Archetype publications.
Kian Asl, M. (1993). “Study of the Problems of Traditional Iranian Ceramics (related to Glaze and Body), (Natanz and Shahreza Ceramics)”. Thesis. Department of Handicrafts. Faculty of Isfahan Campus: Tehran University of Arts[In Persian].
Mahboubi Ardakani, H. (1976). History of Institutions of New Civilization in Iran. vol 1. Tehran: Tehran University[In Persian].
Malek al- Movarrekhin, A. (2007). Mer’āt al-Waqāye’ Muzaffari. Vol 1. Edited by Abdul-Hossein Navayi. Tehran: Miras-e Maktoub[In Persian].
Malek al-Movarrekhin, A. (1338 AH). Discovered Mines of Iran. Manuscript. Preserved at the Astan Qods Razavi Library. No. 49210[In Persian].
Matin, M. et al. (2020). “We Must Send you a Sample, A Persian European Dialogue: Insights into Late Nineteenth Century Ceramic Technology based on Chemical Analysis of Tiles from the Ettehadiyeh House Complex, Tehran, Iran”. Notes and Records: the Royal Society Journal of the History of Science. 75: 1- 33.
Matin. M., & Matin, M. (2018). “A Preliminary Study of a Nineteenth-century Persian Manuscript on Porcelain Manufacture in the Sipahsalar Library, Tehran”. Muqarnas 35: 293-33.
Mining Science and Recognition and Separation of Metals from Mineral Mixtures. (1271 AH). translated by John Lewis Schlemmer. Manuscript. Preserved at the National Library. No. 11069[In Persian].
Mirza Khalil the Physician. (1308 AH). Natural Wisdom: A Treatise on Chemistry. Lithography. Preserved at the library of the Islamic Council. No. 249[In Persian].
Mirza Saleh Shirazi. (1968). Travelogue of Mirza Saleh Shirazi. by Ismail Ra’in. Tehran: Rozas[In Persian].
Mirzakazem Mahaalati. (1307 AH). The Principles of Modern Chemistry According to the Teachings of Motam al-Sultan Agha-Mirza Mohammad Kazem [In Persian]. Lithography. Tehran: Dar al-Fonun Polytechnique Press. Preserved at the Library of the Islamic Council. No.179548.
Mohammad ibn Mansour. (1956). “Goharnāmeh”. By Manouchehr Sotoudeh. Farhang-e Irānzamin, 4: 185-302[In Persian].
Mohammad-Agha. (1324 AH). Principles of Mineralogy. Manuscript. Preserved at the library of the Islamic Council. No. 2161[In Persian].
Momtahen al-Dowlwh. (1983). Memoirs of Motahan al-Dowlah. by Hossein-Qoli Khanshaghaghi.Tehran: Amir-Kabir[In Persian].
National Archives of Iran. (1925). No. 26200/297. Table of Teaching Hours of Different Sciences at Dar al-Funun Polytechnique [In Persian].
National Archives of Iran. (1329 AH). No. 6758/240. Collection of Taxes from Tenkar Mine in Sabzevar [In Persian].
National Archives of Iran. (1953). No. 25877/264. Report on the Tile-making Section of the National Arts Department [In Persian].
National Archives of Iran. (335AH). No.297/31483. Announcement of the Holding of Classes for the Education of Arts and Crafts next to Dar al-Funun Polytechnique [In Persian].
Olmer, L. J. (1908). Rapport Sur Une Mission Scientifique En Perse, Paris: Impimerie Nationale.
Reiche, I. & Voigt, F. (2012). “Technology of Production: the Master Potter Ali Muhammad Isfahani: Insights into the Production of Decorative Underglaze Painted Tiles in 19th Century Iran”. in Howell Edwards and Peter Vandenabeele (ed.) Analytical Archaeometry. (pp. 502-531). Cambridge: Royal Society of Chemistry.
Reiche, I. et al. (2009). “Development of a Non-destructive Method for Underglaze Painted Tiles Demonstrated by the Analysis of Persian Objects from the Nineteenth Century”, Anal Bioanal Chem 393(3):1025–1041.
Reiche, I. et al. (2011). “Non Invasive Study of Nineteenth Century Iranian Polychrome Underglaze Painted Tiles by Fibre Optic Visible Reflectance Spectroscopy”. in I. Turbanti-Memmi and Springer-Verlag Heidelberg (ed.). Proceedings of the 37th  International Symposium on Archaeometry. 12th–16th May 2008. Siena. Italy. 145-151.
Ringer, M. M. (2001). Education, Religion, and the Discourse of Cultural Reform in the Qajar Era. translated by Mehsi Haghighatkhah, Tehran: Ghoghnous[In Persian].
Riyazi, M. R. (2016). Qajar Tilework. Tehran: Yesavoli[In Persian].
Rochechouart, J. (1867). Souvenirs d'un Voyage en Perse. Challamel Aine (ed.). Paris: Libraire Commissionnaire Pour la Marine, les colonies et l’orient.
Sarabi, H. (1965). The Repository of Events, the Description of the Mission and Journey of Farrukh Khan Amin al-Dowlah. by Karim Isfahanian and Ghodratollah Roshani. Tehran: Tehran University[In Persian].
Sarmad, Gg. A. (1993). Sending Students Abroad (during the Qajar period). Tehran: Bonyad[In Persian].
Scarce, J. M. (1979). “Function and Decoration in Qajar Tilework” in Jenifer M. Scarce (ed.) Islam in the Balkans, Persian art and culture of the 18th and 19th centuries. (75- 86). Edinburgh: The Royal Scottish Museum Edinbrugh.
Scarce, J. (2019). The Glory of Qajar Art: A Collection of Articles on the Culture, Art, and Tilework of the Qajar Era [In Persian]. translated by Alireza Baharlou and Marzieh Ghasemi. Tehran: Khat va Tarh.
Schlimmer, J. L. (1874). Terminologie Medico-Pharmaceutique et Anthropologique Francaise-Persane. Tehran: Lithographie d’ Ali Gouli Khan (Reprinted: 1951. Tehran: Daneshgahe Tehran).
Shishehgar, R. (2021). Monochrome and Polychrome Tile Production Technology in Shiraz during the Second Pahlavi Period [In Persian]. Interview in Shiraz, Sharivar 24th.
Soldi, E. (1881). Les Arts Méconnus, les Nouveaux Musées du Trocadéro. Paris : Ernest LerouxÉditeur.
Strahan, D. (2001). “Uranium in Glass, Glazes and Enamels: History, Identification and Handling”. Studies in Conservation. 46: 181-195.
Talbouf, A. (1968). Masālak Al-Mohsenin, Tehran: Pocket Books Company[In Persian].
The Science of Making Porcelain. (1268 AH). French translation by Mirza Reza-Khan Rishar. Manuscript. 74-38. Preserved at the Malek Library. No. 2/1482[In Persian].
Troalen, L. et al. (2009). “To Acquire a Good Name’1: Specimens of 19th-century Persian Tile-making from the Tehran Workshop of the Master Potter Ali Muhammad Isfahani”. in E. Hermens and J. Townsend (ed.). Sources and Serendipity: Testimonies of Artists’ Practice. London: Archetype.
Turkaman, M. (2011). “An Analysis and Study of the Translation Movement in the Qajar Period (Until the End of the Naseri Era 1212-1313 AH/ 1797-1898)”. master’s thesis. Department of History. Faculty of Literature and Humanities. University of Esfahan[In Persian].
Vaqāye’ Ettefāqiyeh Newspaper. (1373). vol 1. Nos.1-130 and vol 4. Nos. 471-375. Tehran: National Library of the Islamic Republic of Iran and Center for Media Studies and Research[In Persian].
Watson, O. (2006). “Almost Hilariously Bad: Iranian Pottery in the Nineteenth Century”. in Doris Behrens-Abouseif & Stephen Vernoit (ed.). Islamic Art in the 19th Century: Tradition, Innovation, And Eclecticism (333- 362), Leiden, Boston: Brill.
Wullf, H. E. (1966). The Traditional Crafts of Persia, Their development, Technology, and Influence on Eastern and Western Civilizations. Cambridge, Massachusetts and London: The M.I.T Press.
Yousefifar, Sh. (2011). “Majma’ al-Sanā’ye (The Experience of Modernization in the Professions of the Royal Workshops of the Qajar Period)”. Ganjineye Asnad 21 (83): 42-64[In Persian].
Zakaria Razi, M. (1967). Al-Madkhal al-Ta’limi. by Hasan-Ali Sheibani. Tehran. Tehran University[In Persian].
Zakaria Razi, M. (1970). Ketāb al-Asrār. translated and researched by Hasan-Ali Sheibani. Tehran: Tehran University[In Persian].
Zareh, V. (2009). Polychrome Tile Production in Shiraz. A documentary film from the tile workshop of Ahmad and Masoud Shishehgar. Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization of Fars Province.
 
Online Sources
UR1:https://mashruteh.org/wiki/index.php?title=%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DB%B1%DB%B3_%D8%AF%DB%8C_(%D8%AC%D8%AF%DB%8C)_%DB%B1%DB%B3%DB%B0%DB%B1_%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA_%DB%B2%DB%B0%DB%B1مذاکرات جلسه ۲۰۱ دوره چهارم مجلس شورای ملی سیزدهم، جدی ۱۳۰۱ ش
URL2: https://collections.vam.ac.uk/item/O211494/dish-unknown/
URL3: https://collections.mba-lyon.fr/fr/notice/d-6-carreau-au-fauconnier-c40267d1-64bd-48fd-ae17-88f210d43966
URL4: https://collections.louvre.fr/en/ark:/53355/cl010321771 
URL5: https://www.nms.ac.uk/explore-our-collections/collection-search-results/wall-tile/321166
URL6: https://education.jlab.org/itselemental/ele051.html :Antimony
URL7: https://digitalfire.com/hazard/325  :Uranium and Ceramics
URL8: https://collections.vam.ac.uk/item/O83283/table-top-table-top-isfahani-ali-muhammad/
URL9:https://www.nms.ac.uk/explore-our-collections/collection-search-results/wall-tile/321150
URL10: https://www.nms.ac.uk/explore-our-collections/collection-search-results/tile/821565
URL11: https://www.britishmuseum.org/collection/object/W_G-314
URL12: https://collections.mba-lyon.fr/en/notice/1969-328-trois-musiciennes-373b64f1-d7bc-4374-9b50 b78c0d434488
URL13:https://collections.vam.ac.uk/item/O211715/bowl-ali-akbar-shirazi/
URL14: https://collections.vam.ac.uk/item/O113632/tile-isfahani-ali-muhammad/

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار