شناسایی و تبیین پیشرانهای موثر بر توسعه هنرهای سنّتی ایران با رویکرد آینده پژوهی

هنرهای سنّتی، از گذشته تا به امروز، با تکیه بر دانش بومی، مهارت و حفظ سنّت ها به تولید آثاری بی‌بدیل با جنبه‌های رمزی و تمثیلی پرداخته که در آن بر مولفۀ زیبایی تاکید فراوانی شده است. شوربختانه، کم‌توجهی به هنرهای سنّتی و بومی ایرانی که بخشی از هویتِ تاریخی و فرهنگی ساکنان یک اقلیم را شامل می‌شود؛ آن را از قلمرو نیازهای اجتماعی، اقتصادی و هنری جامعه به حاشیه رانده تا به آن جا که خطر اضمحلال و رو به فراموشی سپرده شدن بسیاری از این رشته‌های هنری به شدت احساس می‌گردد. از این رو، مطالعه پیش رو در پی یافتن پاسخ به این پرسش مهم که راه‌کارهای مناسب برای توسعه و پیشرفت هنرهای سنّتی ایران کدامند؟ با رویکرد آینده‌پژوهیِ ارزشی (یا تجویزی) عوامل تاثیرگذار برای دستیابی به یک آینده مطلوب را شناسایی نموده است. در این پژوهش، جمع‌آوری اطلاعات در گام اول بر اساس مطالعات منابع کتابخانه‌ای و در گام بعدی به شیوه میدانی (روش دلفی کلاسیک) و با مشارکت 33 نفر از اساتید، هنرمندان و کارشناسان خبره هنرهای سنّتی انجام شده است. نتایج این پژوهش 10 عامل پیشران و تاثیرگذار بر شکل‌گیری سناریوهای (یک دست صدا ندارد، بنی‌آدم اعضای یکدیگرند، از هر دست که بدهی و جوینده یابنده است) آینده‌پژوهی هنرهای سنّتی ایران را شناسایی نموده است. در صورت اجرای این عوامل تاثیرگذار علاوه بر توانمندسازی و ارج نهادن به هنرهای سنّتی ایران، می‌توان آینده‌ای مطلوب را برای آن در سطح کشور و منطقه در کنار پاسخ به نیازهای جامعه متصور گردید.