هم سنجی اساطیر گیاهی در سفالینه‌های سلجوقی با یک نمونه پارچه مضبوط در موزة ویکتوریا و آلبرت

نویسندگان

1 دانشجو گروه مطالعات تحلیلی وتطبیقی هنراسلامی، واحدتهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران. ایران

2 استاد تمام گروه طراحی پارچه و لباس، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

3 استاد تمام گروه فلسفه هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران. ایران

چکیده

نقوش مندرج در آثار هنری، به ویژه مواردی که متعلق به اعصار دور هستند، علاوه بر جنیه‌های آرایه‌ای و زینتی، دارای کارکردهایی نیز بوده‌اند، که با اساطیر، اعتقادات و آیین‌های رایج در زمان آن، پیوندی تنگاتنگ دارد. به عبارت دیگر، نقوش مزبور به مثابه نمادهایی هستند که به عقاید و یا پیام‌هایی خاص دلالت دارند. از مهمترین مصادیق این موضوع، می‌توان به آثار هنری ساخته و پرداخته شده در عصر سلجوقی اشاره کرد که گنجینه‌ای غنی، به ویژه در زمینۀ منسوجات و سفال را به میراث نهاده است. مقالۀ حاضر که به شیوۀ اِسنادی تدوین و با روش توصیفی-تحلیلی تألیف شده، با هم‌سنجی میان نقوش یک قطعه پارچۀ مضبوط در موزۀ ویکتوریا و آلبرت و شش سفالینۀ موجود از دورۀ سلجوقی، مشترکات فکری، اسطوره‌ای و اجتماعی ارائه شده در آن‌ها را مورد بررسی قرار داده و نسبت به شناسایی و دسته‌بندی اشتراکات کارکردی آن‌ها اقدام نموده است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد تمامی نقوش به کار رفته در آثار یادشده، دارای کارکرد فرهنگی بوده و نشانگر عقاید روز در زمان مورد نظر هستند. یعنی نقوش و نمادهای به کار رفته در آثار، برای مردم روز معنایی کارکردی داشته و صِرف تکرار گذشته و زیبایی نبوده‌اند.

عنوان مقاله [English]

Comparison of Floral mythology in Seljuq pottery with a sample of the textail Kept in the Victoria and Albert Museum.

نویسندگان [English]

  • zahra Taghadosnejad 1
  • ََAbolfazl Davoodi Rknabadi 2
  • Mohammad-Reza Sharifzadeh 3
1 Student of Analytical and Comparative Studies Department of Islamic Art, Central Tehran Branch, Islamic Azad University of Tehran. Iran
2 Professor, Textile and Clothing Design Department, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran.
3 Professor, Department of Philosophy of Art, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran. Iran
چکیده [English]

The motifs included in the works of art, especially those belonging to the distant ages, in addition to the array and ornamental designs, have also had functions, which are closely related to the myths, beliefs and rituals common at that time. In other words, the mentioned motifs are like symbols that indicate specific ideas or messages. Among the most important examples of this issue, we can mention the works of art created and elaborated in the Seljuk era, which inherited rich treasures, especially in the field of textiles and pottery. The present article, compiled in a documentary manner and written with a descriptive-analytical method, by comparing the motifs of a piece of strong cloth in the Victoria and Albert Museum and six existing ceramics from the Seljuk period, the intellectual, mythological and social commonalities presented in He examined them and identified and classified their functional commonalities. The findings of the article show that all motifs used in the mentioned works have a cultural function and indicate the opinions of the day in the given time. That is, the motifs and symbols used in the works had a functional meaning for the people of the day and were not just a repetition of the past and beauty.