بررسی و شناسایی سبک بافت، نوع الیاف و مواد به‌کاررفته درگلابتون استفاده‌شده در قالی بشریت عیسی بهادری موجود درموزۀ هنرستان هنرهای زیبا اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد، گروه فرش، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

2 مدرس، گروه فرش، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار، گروه مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

فرش دستباف سال‌های زیادی است به‌عنوان هنر کاربردی و تزیینی و اصیل ایرانی در زندگی مردم این خطه نقش و جایگاه ویژه دارد. ازاین‌رو در حال حاضر پژوهش در خصوص این شاخه از هنرهای سنتی، از وجوه مختلف صورت می‌پذیرد. در این بین، پژوهش‌های فن‌شناسانه در خصوص فرش دستباف نیز یکی از شاخه‌های تخصصی پژوهش در این حوزه است؛ به‌ویژه فن‌شناسی قالی‌های قدیمی و آنتیک یا آن گروه از فرش‌هایی که از لحاظ تکنیک بافت یا مواد اولیه حائز اهمیت و متفاوت هستند. به‌وسیلۀ فن‌شناسی علمی می‌توان به تکنیک تولید و نوع مواد اولیۀ به‌کاررفته در فرش دستباف پی برد. این مقوله به ما کمک می‌کند که با مددگیری از یافته‌های به‌دست‌آمده و ارائۀ آن، در پیشبرد این هنر بکوشیم. پژوهش پیش رو با توجه به اهمیت قالی موسم به بشریت، به‌علاوۀ کاربرد متفاوت الیاف گلابتون در قسمت گلیم‌باف قالی به‌منظور شناخت بهتر ساختار لیف گلابتون مورد نظر و آسیب‌های واردشده بر آن، با رویکرد بررسی فن‌شناسی گلابتون‌های به‌کاررفته در قالی بشریت متعلق به دوران پهلوی صورت گرفته است. در این راستا با معرفی کلی قالی بشریت، به بررسی تکنیک بافت و نحوۀ تولید، ساختار و آسیب‌شناسی گلابتون‌های به‌کاررفته در این قالی با کمک روش‌های آزمایشگاهی از جمله تصویربرداری میکروسکوپی، EDS، طیف‌سنجی مادون‌ قرمز و... پرداخته شده است. در نتیجه با استناد به داده‌های پژوهش می‌توان به دانش تولید گلابتون در دوران پهلوی پی برد؛ به‌علاوه با بررسی نوع و دلیل آسیب وارده به این الیاف می‌توان از وارد شدن آسیب به قالی یا حتی الیاف با شرایط مشابه جلوگیری کرد. و در نهایت به‌وسیلۀ روش‌های آزمایشگاهی به‌کاررفته در این پژوهش، همچنین پژوهش‌های متناظر، می‌توان از روش‌های نوین و علمی در جهت شناخت بهتر و عمیق‌تر فرش دستباف یاری گرفت. از سوی دیگر با توجه به نوع کاربرد گلابتون در این قالی، می‌توان به نوآوری و خلق آثاری بدیع به‌کمک الیاف گلابتون پرداخت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification of the Weaving Style, Type of Fibers and Materials Used in Metallic Threads of Issa Bahadori’s Carpet (Bashariat), Preserved at the Museum of Isfahan Fine Arts Academy

نویسندگان [English]

  • Nedasadat Malakouti 1
  • Mehdi Ebrahimi Alavijeh 2
  • Mohsen Mohammadi Achacheloei 3
1 MA, Carpet Department, Isfahan University of Art, Isfahan, Iran
2 Carpet Department, Isfahan University of Art, Isfahan, Iran.
3 Assistant Professor, Conservation Department, Isfahan University of Art, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Handmade carpet as an original branch of the Iranian applied and decorative art has been playing a special role in the lives of the people of this region for thousands of years. Therefore, research on this art is done from different aspects at the present time. Technological research on handmade carpets is also one of the specialized branches of research in this field, especially the technology of old and antique carpets or those groups of carpets that are important and different in terms of weaving technique or raw materials. By applying scientific technology, we can understand the production technique and the type of raw materials used in carpets. This category helps us to promote this art by using the findings and presenting them. The present study examines the technology of golābetun (metallic threads) used in the Pahlavi era, with a general introduction to the Bashariat Rug and it examines the texture technique and production and pathology of the golābetuns used in this rug by laboratory methods, including microscopic imaging, EDS, infrared spectroscopy, etc. Based on the research data, it would be possible to understand the knowledge of golābetun production in the Pahlavi era. In addition, by examining the type and cause of damage to these fibers, we may prevent damage to the carpets or even fibers under similar conditions.  Finally, with the help of laboratory methods used in this study and related research, new and scientific methods can be used to identify the carpet. On the other hand, according to the type of golābetun used in this carpet, it will be possible to create original works with the help of golābetun fibers.

Finally, based on the research data, it is possible to understand the knowledge of glabton production in the Pahlavi era. In addition, by examining the type and cause of damage to these fibers, it is possible to prevent damage to carpets or even fibers with similar conditions.

Finally, with the help of laboratory methods used in this study and related research, new and scientific methods can be used to identify the carpet. . On the other hand, according to the type of use of glabton in this carpet, it is possible to create and create original works with the help of golabtonchr('39')s fibers

کلیدواژه‌ها [English]

  • Technology
  • golābetun (Metallic Thread)
  • Carpet
  • “Bashariat”
  • Pahlavi
  • Museum of Fine Arts Academy
  1.  

    1. ارباب‌زاده بروجنی، الهه. 1390. بررسی فن‌شناسانۀ الیاف فلزی گلابتون و اهمیت در کیفیت الیاف در درازمدت در بافته‌های تاریخی. پایان‌نامۀ کارشناسی. دانشگاه هنر اصفهان.
    2. امینی، سرور. ۱۳۹۰. بررسی حفاظت فرش‌های موزه‌ای در ابعاد کوچک (نمونۀ موردی: فرش لهستانی موزۀ فرش)، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
    3. روح‌فر، زهره. 1378. «نگاهی به تاریخ پوشاک: زری‌بافی در دورۀ صفوی (ارتباط هنر نقاشی با نقوش پارچه‌های زربفت)». کتاب ماه هنر، ش. ۱۷ و ۱۸: ۷۳ـ۷۶.
    4. ریاحی دهنوی، بتول. 1383. «گلابتون‌سازی هنری فراموش‌شده». نشریه هنر ایران.
    5. صامتی، مریم. ۱۳۷۴. اسیدزدایی و لکه‌بری در بافته‌های قدیمی و بررسی مقاومت فیزیکی آن‌ها، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. دانشگاه هنر اصفهان.
    6. طرح بشریت، دانشگاه هنر اصفهان.
    7. فرانس، مایکل. 1999. «سجاده‌های کرکی ایران». نشریه جی، ون، همر، بوداپست.
    8. فنایی، زهرا. 1387، سیری در صنایع دستی ایران. اصفهان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد.
    9. کریمی، مینا. ۱۳۹۶. فن‌شناسی، آسیب‌شناسی و ارائۀ طرح حفاظت قالی زربفت سالتینگ دورۀ صفویه در موزۀ فرش تهران. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. دانشگاه هنر اصفهان.
    10. مظفری‌زاده، محمد. 1392. «اهمیت موضوع در روش طراحی عیسی بهادری». نشریۀ مطالعات هنر اسلامی.
    11. معادی، عظمت. 139۴. پژوهشی در داستان آفرینش انسان (آدم و حوا) و ارائۀ طرحی جدید با الهام از قالی بشریت عیسی بهادری. پایان‌نامۀ کارشناسی. دانشگاه هنر اصفهان.
    12. ملکوتی، نداسادات. ۱۳۹۵. بررسی قالی پولونزی و بافت یک نمونه از آن. پایان‌نامۀ کارشناسی. دانشگاه هنر اصفهان.
    13. ملکوتی، نداسادات، ایمان زکریایی کرمانی، و مهدی ابراهیمی علویجه. 1399. قالی‌های زربفت صفوی. تهران: جمال هنر.
    14. ملول، غلامعلی. 138۴. بهارستان (دریچه‌ای به قالی ایران). تهران: زرین و سیمین.
    15. مؤید، لادن. 1382. بررسی اثرات زیان‌بخش حشره‌کش‌ها و موش‌کش‌ها بر الیاف فلزی پارچه‌های تاریخی. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. دانشگاه هنر اصفهان.
    16. Balazsy, Timar, and Eastop Dinah. 2004. Chemical principles of textile conservation, Oxford.
    17. Hillman, C., J. Arnold, S. Binfield, and J. Seppi. 2007. Silver and sulfur: case studies, physics and possible solutions. SMTA Inter. October.
    18. Ling, S., Z. Qi, D. P. Knight, Z. Shao, and X. Chen. 2011. "Synchrotron FTIR microspectroscopy of single natural silk fibers". Biomacromolecules12 (9), 3344-‌3349.
    19. Martina, I., R. Wiesinger, and M. Schreiner. 2013. "Micro‐Raman investigations of early stage silver corrosion products occurring in sulfur containing atmospheres". Journal of Raman Spectroscopy44 (5), 770-‌‌‌775.
    20. Minzari, D., M. S. Jellesen, P. Møller, and R. Ambat. 2011. "Morphological study of silver corrosion in highly aggressive sulfur environments". Engineering failure analysis18 (8), 2126-‌‌‌2136.
    21. Nadiger, V. G., and S. R. Shukla. 2015. "Antimicrobial activity of silk treated with Aloe-‌‌‌Vera". Fibers and Polymers16 (5), 1012-1019.
    22. Sanders, C. E., D. Verreault, G. S. Frankel, and H. C. Allen. 2015. "The role of sulfur in the atmospheric corrosion of silver". Journal of the Electrochemical Society 162 (12), C630.
    23. Sionkowska, A., and A. Planecka. 2011. "The influence of UV radiation on silk fibroin". Polymer degradation and stability96 (4), 523-‌528.
    24. Watanabe, M., A. Hokazono, T. Handa, T. Ichino, and N. Kuwaki. 2006. "Corrosion of copper and silver plates by volcanic gases". Corrosion science48 (11), 3759-‌‌‌3766.
    25. Watanabe, M., S. Shinozaki, E. Toyoda, K. Asakura, T. Ichino, N. Kuwaki, and T. Tanaka. 2006. "Corrosion products formed on silver after a one-‌‌‌month exposure to urban atmospheres". Corrosion62 (3), 243-‌‌‌250.
    26. Zhang, X., and P. Wyeth. 2010. "Using FTIR spectroscopy to detect sericin on historic silk". Science China Chemistry53 (3), 626-‌‌‌631.
    1. 27. http://irug.org/jcamp‌ـ‌‌details?id=374 بازبینی در 22 اردیبهشت 1۴00