مردم نگاری زیورآلات یکصد سال اخیر شوشتر با رویکرد چند فرهنگی

نویسندگان

1 استادیار گروه گرافیک دانشکده هنر دانشگاه شهید چمران اهواز

2 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

زیورآلات مجموعه عظیمی از اشیاء فرهنگی‌اند که کاربردی تزئینی، تجملی و بعضاً بلاگردان دارند. فارغ از وجه مادی و سرمایه‌ای، برخی از انواع آن‌ها کارکردی روزمره و آیینی داشته و بازنمایی هویت فرهنگی، اندیشه‌ها و باورهای جوامع بوده و نیز نشان‌دهنده مهارت و ادراک زیباشناسانه زبورسازان هر دوره بوده است در این میان شهر شوشتر که روزگاری مرکز استان خوزستان بوده یکی از مراکز ساخت زیور آلات بوده که باتوجه به تنوع فرهنگی مردم این منطقه رویکرد چند فرهنگی در زیورآلات آنان دیده شده، بر این اساس مسئله پژوهش حاضر، چگونگی شکل‌گیری رویکرد چند فرهنگی در صنایع دستی این شهر و چیستی زیورآلات ساخته شده در این زمینه، با هدف شناخت تزئینات و معناهای مشترک فرهنگی جامعه ایرانی نهفته در زیورآلات به ویژه منطقه خوزستان و شهر شوشتر و اطراف آن در در محدوده یکصد سال گذشته است.

بر اساس یافته‌های این پژوهش بافت چند فرهنگی شوشتر وجود تقاضاهای مختلف، سبب شده تا زیورسازان این شهر اقلام مختلف تزئینی، ملزومات زندگی و نیز اشیاء دوگانه تزئینی و بلاگردان یا دفع شر را بر اساس سلیقه‌های مختلف ساکنانی که در این شهر جمعیت بیشتری دارند به تولید برسانند. وجود تزئین یا نقش بر اشیاء و ارزش‌آفرینی اشیائی (به زعم افکار امروزی) نه چندان پر اهمیت، چون سنگ پا و قطعه فلز پایین و بالای ‌بادبزن، نشان از تداوم سنت تزئین‌گرایی، هنر ایرانی است که در بطن شهری با ویژگی، همگرایی فرهنگی، همواره برای آن تقاضا وجود داشته است.

عنوان مقاله [English]

Ethnography of ornaments of the last one hundred years of Shushtar with a multicultural approac

نویسندگان [English]

  • Mansour kolahkaj 1
  • masoumeh sodeir 2
  • zahra rasti 2
1 Assistant Professor of Graphics, Faculty of Arts, Shahid Chamran University, Ahvaz
2 Graduated from Master of Art Research, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

The city of Shushtar, which was once the capital of Khuzestan province, was one of the centers of jewelry manufacturing. According to the cultural diversity of the people of this region, a multicultural approach has been seen in their ornaments, based on this, the problem of the current research is how the multicultural approach is formed in the handicrafts of this city and what are the ornaments made in this field, with the aim of knowing the decorations and common cultural meanings. Iranian society is hidden in ornaments, especially in the region of Khuzestan and the city of Shushtar and its surroundings in the last two hundred years.

The approach of this qualitative research is ethnographic, in which the subject has been examined mainly by using field and library sources and the method of analyzing identification signs. Findings, in the multi-cultural context of Shushtar, the presence of different demands has caused the jewelers of this Shushtar to produce various decorative items, necessities of life, as well as decorative and evil-repelling dual objects based on the different tastes of the city's residents. In this biological context, ornaments such as Bennai, Chelab and Hill bracelets, which are respectively used by the Bakhtiari, Arab and Shushtri people, or ornaments such as Zagor and Khokhe, which are jointly used by the Bakhtiari and Arab people, have been created by the multicultural demand of this city. Also, the presence of decoration or role and value creation to objects (according to today's thoughts) not so important, such as a foot stone and a metal piece at the bottom and top of the fan, is a sign of the continuation of the tradition of decorativeism, Iranian art, which is in the heart of a city with characteristics, cultural convergence, There has always been a demand for it.