آینده پژوهی هنر گیوه‎بافی شهرستان دهاقان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فرش، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد هنر اسلامی، دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هنرهای سنتی، مجموعه هنرهای اصیل، بومی و مردمی هر کشور است که ریشه‌های عمیقی در فرهنگ و تمدن آن ملت دارد. یکی از هنرهای ارزشمند ایرانی که متناسب با اقلیم هر منطقه به وجود آمده، گیوه‌بافی است. گیوۀ ملکی از جمله گیوه‌های سنتی است که در شهرستان دهاقان از توابع استان اصفهان تولید می‌شود و از کیفیت خوبی برخوردار است. متأسفانه کم‌توجهی به این هنر و پیشه به‌سبب ناآگاهی از تولیدات صنعتی، تولید و استفاده از این پاپوش سنتی را در بین مردم معاصر کم‌رنگ کرده است به‌گونه‌ای که شاید تا سالیان نه‌چندان دور، جز نامی از آن در کتاب‌ها و مقالات مردم‌شناسی نتوان یافت. بنابراین این پژوهش، با هدف واکاوی عمیق در زمینۀ هنر گیوه‌بافی شهرستان دهاقان، شناسایی عوامل اثرگذار و ارائۀ راهکارهای مناسب برای توسعه، تداوم و آیندۀ بهتر این هنر صورت گرفته است و به این سؤال پاسخ می‌دهد که چگونه می‌توان افراد را برای یادگیری و تولید این هنر جذب کرد؟ این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی از نوع مطالعات مردم‌نگاری از لحاظ ماهیت، کیفی و تحلیل داده‌ها با رویکرد آینده‌پژوهی انجام گرفته است. نمونه‌گیری به‌صورت غیراحتمالی و بر پایۀ اشباع اطلاعاتی با مشارکت 20 نفر از هنرمندان، صاحب‌نظران و مصرف‌کنندگان صورت گرفته و به دو روش اسنادی و میدانی جمع‌آوری شده است. نتایج حاصل از این پژوهش گویا آن بوده که بر اساس 6 عامل پیشران کلیدی، 4 سناریوی درنای امید، سیمرغ، ای‌کیو‌سان و شازده‏کوچولو ارائه شده است؛ ایجاد این عوامل باعث جذب، تقویت و توانمندسازی تخصصی هنرجویان و همچنین تدوام، رونق و توسعه (فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی) هنر گیوه‌بافی می‌شود و می‌توان آیندۀ مطلوبی برای این هنر انتظار داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Future Study of the Art of Weaving Giveh in Dehaghan

نویسندگان [English]

  • Iman Zakariaee kermani 1
  • Afsaneh Rahimi 2
1 Assistant Professor, Carpet Department, Faculty of Handicrafts, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Master student of Islamic Art, Faculty of Handicrafts, Art University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

 
Traditional arts can be considered as the collection of original, indigenous and popular arts of each country, which have deep roots in the culture and civilization. One of the precious arts in Iran, which has been created according to the climate of each region, is weaving Giveh. Weaving Maliki Giveh is one of the traditional arts produced in Dehaghan, Isfahan province, and has high quality. Unfortunately, the lack of attention to this art due to the ignorance of industrial products has declined the production as well as use of this traditional footwear among people. Therefore, enormous efforts should be made to preserve the aforesaid ancient heritage. Accordingly, the present study aimed at doing in-depth analysis of weaving Giveh in Dehaghan, considering the crucial factors, and proposing appropriate strategies and solutions for development, continuity and having better future of this art. Also, the study seeks to find out the ways to persuade people to learn and produce the above-mentioned art.
This ethnographic research has been compiled using a futuristic approach including descriptive-analytical method. The data analysis was done through library documents. To this end, 20 artists and experts were interviewed by the field and documentary-based method. Accordingly, the qualitative data were also analyzed by deductive method. The finding revealed that four scenarios of Darna hope, Simorgh, IQ son and Little Prince were presented based on six key driving factors.
 In the scenario of Darna hope, which showed the unfavorable situation, the lack of awareness of this art and the scarcity of students has led to the isolation of this art and the basic problems in production. Therefore, national media, educational, cultural and economic institutions can play an effective role in raising awareness and creating a culture of this art. In the Little Prince scenario, which showed a more favorable situation, the family can be observed as a key factor in institutionalizing this art, strengthening cultural beliefs and the spirit of self-confidence at all ages. The realization of these factors attracts students and causes the continuation and development of this art and a favorable future can be expected for aforesaid art.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Weaving Giveh
  • Maleki Giveh
  • Dehaghan
  • Future Study
  • Scenario
  1.  

    1. ادیب، عبدالمحمود. 1390. زادگاه من دهاقان. اصفهان: انتشارات چهارباغ کوی سینما سپاهان.
    2. چیت‌ساز، محمدرضا. 13۷۹. تاریخ پوشاک ایرانیان. تهران: انتشارات سمت.
    3. حافظی، رضا، و حمید اسماعیل‌زاده. 1393. راهنمای سناریو‌نگاری. بی‌جا: انتشارات وزارت بهداشت.
    4. دهخدا، علی‌اکبر. 1377. لغت‌نامه. تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
    5. دادور، ابوالقاسم، و لیلا پور‎کاظمی. 1388. «پای‎پوش‌های زنان روستایی و عشایر ایران». زن در توسعه و سیاست، ش. 27: ۱۳۹ـ۱۶۵.
    6. رستمی، محسن، رضا خجسته، و عیسی کشاورز. 1397. مبانی آینده‌پژوهی. بی‌جا: انتشارات پشتیبان.
    7. رستمی، محسن، عیسی کشاورز، و رضا خجسته. 1397. روش‌های آینده‌پژوهی در صنایع فرهنگی. بی‌جا: انتشارات پشتیبان.
    8. رضایی، کمال. 1391. «بررسی اثر تولیدات صنایع دستی بر اقتصاد خانوار روستایی (مطالعۀ موردی: گیوه‌بافی منطقۀ اورامانات)». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. دانشگاه گیلان.
    9. سرلک، رضا. 1397. «گیوه و گیوه‌کش». نشریۀ ‌نامۀ فرهنگستان، ش. 16: ۷۰ـ۷۴.
    10. شجاع نوری، فروغ الصباح،‎ ‎معصومه جمالی،‎ ‎نیکو شجاع ‏نوری،‎ ‎فرزانه هنربخش، و مرتضی اکبری. 1395. «عوامل مؤثر بر توسعۀ کسب‌وکار صنایع دستی (مطالعۀ موردی: کلاش، گیوۀ کردستان)». مجلۀ پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی 5 (2): ۸۰ـ۹۲.
    11. صداقت‌کیش، جمشید. 1365. «تاریخچۀ صنعت گیوه‌دوزی در ایران: گیوه و ملکی». نشریۀ چیستا، ش. 35: ۳۳۵ـ۳۴۶.
    12. عمید، حسن. 1381. لغت‌نامه. تهران: انتشارات امیرکبیر.
    13. علی‌پور دهاقانی، محمد‎رضا. 1399. گیوه ‌پا‌پوشی به قدمت تاریخ. اصفهان: کاشف علم.
    14. عناقه، عبدالرحیم، و اصغر محمدی. 1381. سیمای دهاقان (سمیرم سفلی). تهران: انتشارات پیراسته.
    15. کریمی، محسن، و نسیبه حبیبی. 1389. «گیوه (جوراب) سنجانی، هنری رو به فراموشی.» کتاب ماه هنر، ش. 143: ۱۲۴ـ۱۲۹.
    16. مدرس وحید، زهرا. 139۵. «بررسی رویکردهای اقتصادی متناسب با محصولات صنایع دستی مبتنی بر اهداف توسعۀ پایدار». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. دانشگاه الزهرا، استاد راهنما: مهین سهرابی نصیرآبادی.
    17. معین، محمد. 1381. فرهنگ معین. تهران: انتشارات آدنا: کتاب راه نو.
    18. نیکویی، زهرا، پدرام پیوندی، و ابوالفضل داودی. 1394. «کارآفرینی و نوآوری با استفاده از توسعۀ روند تولید پای‌پوش سنتی گیوه». کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد و مهندسی صنایع: 1ـ۱۰.
    19. وولف، هانس. 1384. صنایع دستی کهن ایران. ترجمۀ سیروس ابراهیم‌زاده. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
    20. هاشمی، غلامرضا. 1395. «بررسی و شناخت ویژگی‌های گیوۀ آجیده؛ صنایع دستی بومی منطقۀ سنجان». دوفصلنامۀ تخصصی دانش مرمت و میراث فرهنگی ۴ (7): 35ـ۴۷.
    21. یارشاطر، احسان. 1383. پوشاک در ایران‌زمین. تهران: انتشارات امیرکبیر.
    22. URL 1: https://tinyurl.com/yr87k9j6
    23. URL 2: https://tinyurl.com/2vjf38yz
    24. URL 3: https://tinyurl.com/3pjemp46
    25. URL 4: https://tinyurl.com/ymkuxuuh
    26. URL 5: https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%88%D9%87